Τμήματα Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού (ΤΕΓ)
Μια από τις μορφές οργάνωσης της Ελληνόγλωσσης Εκπαίδευσης στο εξωτερικό, την οποία έχει δημιουργήσει το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων (ΥΠ.Π.Ε.Θ.), είναι ο θεσμός των Τμημάτων Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού (ΤΕΓ). Τα ΤΕΓ είναι εκπαιδευτικές μονάδες που λειτουργούν συνήθως τα απογεύματα και τα σαββατοκύριακα και απευθύνονται κυρίως σε μαθητές ελληνικής καταγωγής οι οποίοι παρακολουθούν το υποχρεωτικό πρόγραμμα στα πρωινά σχολεία του κράτους υποδοχής στην αντίστοιχη γλώσσα της εκάστοτε χώρας (π.χ. αγγλικά στη Μ. Βρετανία, σουηδικά στη Σουηδία). Είναι σχολεία της μη τυπικής εκπαίδευσης, τα οποία δεν παρέχουν επίσημους τίτλους σπουδών, αλλά οργανώνονται από παροικιακούς φορείς, με τη στήριξη του ελληνικού κράτους, με σκοπό τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας και στοιχείων του ελληνικού πολιτισμού στις νεότερες γενιές της ομογένειας. Στα σχολεία αυτά η Ελληνική Γλώσσα διδάσκεται περισσότερο ως δεύτερη/ξένη γλώσσα και λιγότερο ως μητρική γλώσσα.
Τα Τμήματα Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού (ΤΕΓ) προσφέρουν πολύτιμες υπηρεσίες κρατώντας ζωντανή την ελληνική παιδεία και συμβάλλοντας στη διατήρηση της ελληνικής γλώσσας και την ενίσχυση της πολιτιστικής ταυτότητας των ελληνικής καταγωγής μαθητών. Τα ΤΕΓ είναι χώρος επικοινωνίας και συνάντησης, μικρών και μεγάλων, χώρος χαράς για τα παιδιά, τα οποία ασχολούνται με τη σύγχρονη Ελλάδα, βιώνουν τα ήθη και τα έθιμά μας και γνωρίζουν την Ιστορία, τη Γεωγραφία, τη Μυθολογία και την πολιτιστική μας κληρονομιά (χορός, μουσική, τραγούδι, λογοτεχνία, ποίηση κ.λπ.). Από τη μια πλευρά στα ΤΕΓ οι μαθητές ελληνικής και κυπριακής καταγωγής εξοικειώνονται με τις κοινές καταβολές μας, οι οποίες έχουν διαμορφωθεί μέσα από τη μακρόχρονη αλληλεπίδραση του ελλαδικού με τον κυπριακό ελληνισμό. Από την άλλη πλευρά αποτελούν γέφυρες συνένωσης ελληνοφώνων πολιτών του σύγχρονου κόσμου, οι οποίοι μαθαίνουν την ελληνική γλώσσα μετέχοντας των αξιών της ελληνικής παιδείας και του ελληνικού πολιτισμού.
Τα ΤΕΓ αποτελούν θεσμούς της Ελληνόγλωσσης Εκπαίδευσης για τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας. Σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία (4415/2016) οι αποσπασμένοι Έλληνες εκπαιδευτικοί του Ελληνικού Υπουργείου Παιδείας τοποθετούνται μόνο σε αναγνωρισμένα ΤΕΓ και κατά βάση αναλαμβάνουν τμήματα προετοιμασίας των μαθητών για την προώθηση του Κρατικού Πιστοποιητικού Ελληνομάθειας. Για την απόσπασή τους και την τοποθέτησή τους στα ΤΕΓ οι δάσκαλοι καλύπτουν πλήρες ωράριο, δηλαδή από 21 μέχρι 24 διδακτικές ώρες την εβδομάδα και οι φιλόλογοι από 18 μέχρι 23 ώρες. Τα αναγνωρισμένα ΤΕΓ αξιολογούνται ανά τριετία με βάση τα ακόλουθα κριτήρια:
- Την εφαρμογή του εγκεκριμένου Προγράμματος Σπουδών του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας (Κ.Ε.Γ.).
- Τον αριθμό των μαθητών που μετέχουν στις εξετάσεις πιστοποίησης ελληνομάθειας και τα ποσοστά επιτυχίας.
Ορισμένα σημαντικά θέματα που συνδέονται με τη βελτίωση της ποιότητας του έργου των ΤΕΓ, την αναβάθμιση της Ελληνικής παιδείας των Ελληνοπαίδων του εξωτερικού και τη διαφύλαξη της Ελληνικής γλώσσας και του πολιτισμού είναι: η κατάλληλη προετοιμασία των εκπαιδευτικών για τις ιδιαιτερότητες και τις συνθήκες της χώρας απόσπασης, η στενή συνεργασία με το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας και το Εργαστήριο Διαπολιτισμικών και Μεταναστευτικών Ερευνών (Ε.ΔΙΑ.Μ.Ε.) για την κατάρτιση Προγραμμάτων Σπουδών και τη διαμόρφωση διδακτικού υλικού τα οποία είναι προσαρμοσμένα στις ανάγκες των μαθητών και των τάξεων της εκάστοτε χώρας υποδοχής, η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών που διδάσκουν την ελληνική ως δεύτερη ή ξένη γλώσσα, ο σχεδιασμός και η αποτίμηση του εκπαιδευτικού έργου, ο ρόλος των ψηφιακών μέσων και εργαλείων στη διδασκαλία και εκμάθηση της ελληνικής ως δεύτερης ή ξένης γλώσσας, η διαπολιτισμική εκπαίδευση στο εξωτερικό, η διαφοροποίηση της διδασκαλίας, η μέθοδος project, η δραματοποίηση, η μουσική, ο χορός, η διενέργεια των εξετάσεων για το κρατικό πιστοποιητικό Ελληνομάθειας του ΚΕΓ και οι ενέργειες διάδοσης της ελληνικής γλώσσας στο εξωτερικό.